WANDELEN: De Doorbraak

Op een recente fietstocht langs de Regge (zie ‘Regge Bovenloop’) kwam ik bij Ypelo een bijzondere gegraven beek tegen, de Doorbraak genaamd. De beek heeft als onderdeel van het ‘Nieuw bekenlandschap in Twente’ een plaats gekregen in de ‘Canon van het Nederlandse landschap’, een verzameling van de zestig belangrijkste Nederlandse landschappen. Waterschap Vechtstromen heeft een mooie folder met wandel & fietskaart gewijd aan de Doorbraak. Die heb ik aangevraagd en die kwam netjes binnen met de post.  

Dinsdag, 14 maart 2023, wordt dus de dag van de Doorbraak. Een bijzondere dag, want het is mijn tweehonderdvijftigste (gedocumenteerde) dagwandeling. Bij mijn startpunt, Zorgboerderij De Piet, staat dan ook de fanfare van Ypelo klaar om mij de eerste kilometer te begeleiden. Speech van de burgemeester dat de Doorbraak een echte doorbraak is. Hij spreekt de wens uit dat mijn zeer gewaardeerde aandacht en daarmee de publiciteit de toeristische sector van Ypelo geen windeieren zal leggen. Daarna mag ik eindelijk gaan wandelen.

De Doorbraak is dertien kilometer lang en stroomt van de Loolee (een beek ten oosten van Almelo) naar de Exosche Aa bij Ypelo. Iets zuidelijker stroomt het water vervolgens van de Exosche Aa in de (Midden-)Regge. De Doorbraak is gegraven tussen 2004 en 2016 en volgt grotendeels de ecologische verbindingszone tussen Noordoost Twente en de Sallandse Heuvelrug. Een nietig meanderend stroompje bij droogte, maar een bedding van zo’n vijfenzeventig meter breed, die zich kan vullen bij hoge neerslag. De beek dankt zijn naam aan het Krikkenhaar, een zandrug verder naar het oosten, die echt doorbroken moest worden voor de beoogde route.      

Ik wandel vandaag langs het oudste gedeelte van de Doorbraak, ten westen van het Almelose Twentekanaal, waar de natuur al wat meer tijd heeft gehad om zich te ontwikkelen. Ik besef nu waarom ik op mijn eerder genoemde fietstocht niet langs het Twentekanaal kon blijven fietsen, maar werd omgeleid. Men is nog bezig met de constructie om de Doorbraak onder het kanaal door te leiden.

Zorgboerderij De Piet ligt vlak langs de A35. De SGP probeert met spandoeken de BBB morgen nog van een monsterzege af te houden. Het is giertijd in de Twentse weilanden en dat resulteert in grote samenscholingen van kokmeeuwen en spreeuwen.

Ik bereik de Doorbraak en kan door de drassige bedding de waterloop stroomafwaarts volgen tot aan Ypelo. Grauwe ganzen en smienten gaan gakkend, respectievelijk fluitend voor mij op de vlucht. Bij de aansluiting op de Exosche Aa staat een kunstwerk, een stapeling van steeds hetzelfde vormvlak, waardoor een spiraal ontstaat. Er staan zeven variaties van deze spiraal in het stroomgebied van de Doorbraak, symboliserend de vele gedaanten van één en dezelfde beek. Her en der staat het kleine plantje de vroegeling al volop te bloeien, zelfs hauwtjes zijn al gevormd. De paarse dovenetel bloeit opzichtiger.

Ik wandel om de Dakhorst heen, een waterbuffer van Vitens. In vogelkijkhut ‘De Turenluren’ valt momenteel weinig te tureluren. Tijdens mijn eerdere fietstocht stikte het hier van de brandganzen, maar die zijn inmiddels met de noorderzon vertrokken. De smienten zijn er nog wel en ze worden vergezeld door kuifeenden, krakeenden en Canadese ganzen.

Terug in Ypelo volg ik de beek nu op de linkeroever stroomopwaarts. Hiervoor moet ik me eerst langs een groepje koniks wurmen. Ik word om het moerasreservaat Mokkelengoor geleid, grotendeels een dicht broekbos. De oorsprong van het gebied is een pingoruïne uit de laatste ijstijd. Een scherpe grens tussen een donkergroene akkerrand en d egelige akker wijst op het gebruik van glyfosaat om de akker onkruidvrij te maken.

Ik hoor de wulp en op het verste punt, niet ver van de leiding onder het Almelose Twentekanaal door, zie ik een flinke groep wulpen foerageren in een nat weiland. Ze zijn onrustig en hollen achter elkaar aan in de strijd om een partner te bemachtigen. Bij het enige koppeltje bergeenden is de beslissing blijkbaar al gevallen.

Stroomafwaarts op de rechteroever kom ik een tweede exemplaar van het kunstwerk tegen. En tot slot nog een kijkwand over het water, maar zonder bezienswaardige vreemde vogels.

De Doorbraak stroomt heel natuurlijk, meanderend, ongehinderd naar zijn doel, net alsof de beek er al eeuwen ligt. In die zin een bijzonder stukje tekentafel natuur.   

En ik lees net dat Ypelo helemaal geen fanfare heeft. En ook geen burgemeester. 

[Beeldverhaal]

Gepost: 5 April 2023

Waterschap Vechtstromen: Ontdek de Doorbraak (14 km)