Het Kromme Rijn Pad, van Wijk bij Duurstede naar Utrecht, komt langs de landgoederen Rhijnauwen, Oud-Amelisweerd en Nieuw-Amelisweerd in Bunnik (‘Kromme Rijn’. In: Eigen land laatst!, 2020).

Het is nu een goed moment om te struinen op deze landgoederen vanwege bloeiende stinsenplanten, maar onverwacht pakken uiteindelijk een vos en een ringslang de hoofdrollen.

Ik start op donderdag, 14 april 2022, bij Kasteel Rhijnauwen, dat van een dertiende-eeuwse ridderhofstad is geëvolueerd tot hedendaagse jeugdherberg. Het is bijna altijd gezellig druk bij het Koetshuis en het Theehuis.

In het bos is de gele narcis zo goed als uitgebloeid, maar het stokje is overgenomen door de witte narcis, bijgenaamd de dichtersnarcis ofwel ‘fazantenoog’. De kroon is dus wit, maar de karakteristieke bijkroon is bij deze soort niet buisvormig, maar een geel schoteltje (heel kort dus!) met een rode rand.

Look-zonder-look (heeft wel de geur van Allium, maar is geen Allium) en daslook (heeft de geur van Allium en ís ook een Allium) bloeien zij aan zij. De scharrelkippen van boerderij De Zonnewijzer hoeven blijkbaar niet opgehokt te worden in verband met de vogelgriep. Ze vermaken zich prima in de boomgaard. In het Trapeziumbos staan de jonge esdoorn boompjes weer in slagorde opgesteld, en bloeien speenkruid en bosanemoon, van de laatste ook de ‘dubbelbloemige’ cultuurvorm. Halsbandparkieten krijsen in de hoge bomen.

Rhijnauwen gaat over in buitenplaats Amelisweerd, ook voor het eerst vermeld begin dertiende eeuw, maar al vrij snel opgedeeld in Oud- en Nieuw-Amelisweerd. Leuk te weten dat beide delen korte tijd weer één geheel zijn geweest toen koning Lodewijk Napoleon – ‘konijn van Olland’ – er zijn residentie wilde vestigen (1808–1810).

Een konijntje huppelt over het gras. Opvallend veel boterbloemen, waaronder veel groepjes van de vrij zeldzame gulden boterbloem. 

Landhuis Oud-Amelisweerd heeft een museale functie. Ik ben heel lang geleden een keer binnen geweest vanwege een bijzondere tijdelijke tentoonstelling van een diverse groep kunstenaars met ‘Groenten’ als overkoepelend thema. De komkommer speelde duidelijk de hoofdrol.

Een perceel langs de gracht rond het landhuis is een mooi bloeiend mengsel van narcis, daslook, wilde hyacint en ertussen de gele bostulp. Deze laatste had ik nog niet eerder bewust gezien. Deze wilde tulp uit het Middellandse Zee gebied kan zich goed handhaven en zich ongeslachtelijk verspreiden, niet alleen door bolvorming, maar ook door uitlopers.

Bij de Amelishof kun je zakjes groenten en kruiden kopen, waaronder blad van de daslook. Zouden ze die nu gekweekt hebben of stiekem in het bos geplukt? 

In ’t Engelse Werk bloeien grote pollen van de hangende zegge. De Italiaanse aronskelk bloeit nog niet. In het Achterbos veel bessenstruiken, de gestekelde kruisbes en de ingeburgerde alpenbes. Langs de ommuurde Historische Moestuin Nieuw-Amelisweerd bloeit de sterhyacint en staan er enkele witte wilde hyacinten tussen de blauwe.

Landhuis Nieuw-Amelisweerd heeft een woonfunctie. Vóór het landhuis staat langs de Kromme Rijn een eenvoudige zuil zonder kapiteel op een voetstuk. De Kromme Rijn was natuurlijk in de Romeinse tijd de ‘limes’, maar de zuil lijkt geen diepere betekenis te hebben dan te dienen als tuinornament.    

Ik steek de Kromme Rijn over naar het Markiezenbos. Het geraas van de A27 wordt steeds luider en het is ongetwijfeld hier in het Markiezenbos dat er gekozen moet worden tussen oude bomen en de verbreding van de snelweg.

Weer terug bij landhuis Nieuw-Amelisweerd kom ik langs een enorme mammoetboom (Sequoiadendron giganteum); een boomkruiper waant zich in het paradijs.

Ik wandel de lange Scheidingslaan uit tussen Nieuw- en Oud-Amelisweerd, om vervolgens in een wijde boog om het Fort bij Rijnauwen heen te wandelen.

De Utrechtse universiteitsgebouwen van de Uithof doemen voor me op en via de Vossegatsdijk(!) kom ik op het Hoge Bospad. In de uitgestrekte weilanden langs het Hoge Bospad zie ik op flinke afstand een vos, die onbeweeglijk op een prooi lijkt te wachten. Maar dan zie ik vaag een soort gekrulde stang over zijn rug heen en kom tot de conclusie dat de vos, die heel zielig uit zijn ogen kijkt, vast zit in een klem. Dat kan ik toch niet zomaar laten passeren. Het kost me drie kwartier om de Dierenambulance Utrecht te waarschuwen en precies uit te leggen waar het slachtoffer zich bevindt. Mijn melding wordt serieus genomen, maar na een kwartier word ik teruggebeld met de vraag of ik wel zeker weet dat het een levende vos is. Vorig jaar hebben ze ook een keer zo’n melding gehad en toen bleek het te gaan om een levensgrote, levensechte afbeelding van een vos. Langzaam begint bij mij het kwartje te vallen: ik heb geen pogingen gezien van de vos om zich los te wrikken, vanuit een andere positie langs het wandelpad lijkt de vos eerder tweedimensionaal dan driedimensionaal, de klemstang zal dan wel de bevestiging van de afbeelding zijn. We kunnen er aan beide zijden van de telefoon gelukkig hartelijk om lachen.

Fort bij Rijnauwen is het grootste fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het dateert uit 1870 en maakt deel uit van een uitbreiding van de zeventiende-eeuwse Oude Hollandse Waterlinie, om Utrecht in de verdediging mee te nemen. Aan de zuidkant kun je het dichtst bij de ingang en de restanten van het fort komen. Ín het fort kun je alleen komen onder begeleiding van een gids.

Ik word door een andere wandelaar gewezen op een grote ringslang die op een boomstronk langs de gracht rondom het fort ligt te zonnen. Acht jaar lang heb ik tijdens mijn tochten naar dit moment verlangd, de eerste Nederlandse slang!

Een dag later, op vrijdag, 15 april 2022, doe ik deze mooie wandeling nogmaals met Marita ter ontspanning. De stinsenplanten bloeien nog steeds, de vos is nog niet uit zijn klem bevrijd en de ringslang ligt bijna op dezelfde plek te zonnen.

We kopen bij de Amelishof een zakje daslook voor het Paasmenu (gesnipperd is het heerlijk door de risotto), en bij boerderij De Zonnewijzer enkele scharreleieren, die voor onze veganistische dochter nog net door de beugel kunnen met Pasen.      

[Beeldverhaal: https://www.jansiemonsma.nl/452317344]

Gepost: 30 April 2022

Struinen Landgoederen Rhijnauwen en Amelisweerd (10 km)