Op vrijdag, 4 maart 2022, zit ik al om negen uur op de fiets in Garderen op de Veluwe. Ik was hier al eens eerder in de herfst voor een wandeling in bossen die tot de oudste van Nederland behoren (‘Speulderbos’. In: 1000110, 2019). Dat was een hele bijzondere ervaring met al die dansende eiken en beuken op de maat van de zonneharpen. Fietsen geeft een heel andere beleving in een veel groter gebied. 

Start bij de kerk van Garderen. Voor de kerk een beeldengroep ter ere van Jan Gerritsz. Verstege (c. 1520–1570), die zes jaar kapelaan en bekend prediker was in Garderen, vervolgens werd verketterd door de Inquisitie, en in Duitse ballingschap belangrijke reformatorische werken schreef. Vijfhonderd jaar later is Garderen hem nog niet vergeten.

Ik zit al snel op onverharde paden. Geen wild zwijn te bekennen, terwijl ze zich momenteel door een gebrek aan voedsel (eikels en beukennoten) vaak wat verder van huis wagen. Wel vogels die de lente in de kop hebben. Je hoort de vinkenslag alom en spechten roffelen op de bomen. Ik zie een buizerd in een weilandje bij een huis in het bos. Met het blote oog kon ik het niet zien, maar bij inzoomen van de foto zie ik hem zitten bij een bruin slachtoffer, waarschijnlijk een konijn.  

Mocht ik nog eens van mijn fiets & wandelverslaving af willen, dan kan ik terecht in het Solutions Center, een groot afkickcentrum in de buurt van Voorthuizen

Ik word een eindje de Gelderse Vallei in gemanoeuvreerd via uitgestrekte vakantieparken met mooie namen als De IJsvogel en Costa del Zeumeren. Zo snel mogelijk door het dorp Voorthuizen heen. Op heel veel in- en uitvalswegen valt het blauwe bord op van het Ministerie van LNV: Vervoersverbod. Dit in verband met de grote uitbraak van de vogelgriep. Naast varkensstallen zijn hier veel kippenboeren. Een niet zo slimme kippenboer heeft zijn eierautomaat in een soort telefooncel voorzien van het opschrift: ‘Oma’s eicel’. Dan denk je toch al gauw dat de eieren wel over de houdbaarheidsdatum heen zullen zijn.

Ik sta met mijn mond vol tanden bij een mij onbekende kale boom, die als laanboom langs een doorgaande weg is aangeplant. Mijn orakel Roel kan me ook niet helpen. Het is wachten op knoppen, bladeren en bloemen. Maar ja, dan ben ik al lang weer thuis.

Via een Puttens buurtschap met de mooie naam Krachtighuizen kom ik weer in de Veluwse bossen terecht. Op Landgoed Schovenhorst ligt het Driecontinentenbos. Dat is nog eens wat anders dan het Drielandenpunt in Vaals. Al vanaf medio negentiende eeuw zijn hier exotische bomen uit Noord-Amerika, Azië en Europa uitgeprobeerd voor de Nederlandse bosbouw. Zo is via Schovenhorst de douglasspar in Nederland verspreid. Het Driecontinentenbos is zelfs een Viercontinentenbos geworden sinds de Zuid-Amerikaanse slangenden (Araucaria araucana) aan de collectie is toegevoegd. Er is horeca bij de ommuurde tuin, het oudste Nederlandse pinetum, het historisch museum De Tien Malen (‘malen’ zijn maalschappen ofwel buurtschappen) en een hoge bostoren. Alles bij mekaar een toeristische trekpleister.

Een houten wegwijzer geeft de richting aan van de ‘Veluws Verleden Route’, een fietsroute van zestig kilometer tussen Nijkerk en Harderwijk, heen over de Veluwe (Putten & Ermelo), terug langs de Randmeren (of vice versa). Maar wat het ‘Verleden’ er mee te maken heeft?

Van Landgoed Schovenhorst naar het dorp Drie kom ik in het bos Medousa (Medusa) tegen, een op zijn kant liggende boomstronk met ontbloot wortelstelsel, schitterend bewerkt tot het hoofd van Medusa met haar prachtige haardos veranderd in een bos kronkelende slangen.

Het bos is ook hier nog steeds opgedeeld in vakken met verschillende beplanting. Nu eens douglasspar, dan weer beuk of zelfs levensbomen (Thuja/Chamaecyparis).

Ik maak even een zijsprongetje naar het Solse Gat, een pingoruïne uit de voorlaatste ijstijd, maar later vergroot door het afgraven van leem. Het is vernoemd naar de Germaanse zonnegod Sol en onderwerp van allerlei legendes en plaats van satanische vieringen.

Langs motorclub Volgas uit Ermelo, waar men zich uit kan leven op circuit De Leemkuil (als ze maar van het Solse Leemgat afblijven). Een waarschuwingsbordje vermeldt dat er soms gefilmd wordt en dat je door het circuit te betreden geen bezwaar hebt dat hierdoor mogelijkerwijs jouw tronie op de (sociale) media verschijnt.

Op de Ermelose Heide ligt een Schaapskooi die het commercieel handig heeft aangepakt, met horeca en souvenirs. ‘Er zijn al 183 lammetjes’ van het Veluws Heideschaap geboren, die lekker in de omheinde wei lopen te dartelen met hun moeders. De Schaapskooi zelf is momenteel een collectieve kraamkamer.

Ik ben wel eens eerder in de bossen van Landgoed Staverden geweest, en heb een glimp gezien van de Staverdense Beek. De Staverdense Beek is de hoofdloop van het complex Hierdense Beken, die vanaf de stuwwal afstromen naar het Veluwemeer bij het dorp Hierden, net ten oosten van Harderwijk. Ik heb echter nooit beseft dat hier een ‘kasteel’ en allerlei bijgebouwen in een mooi park bij hoorden. Het landgoed, met een geschiedenis die teruggaat tot begin veertiende eeuw, was lange tijd zowel economisch als sociaal zelfvoorzienend met boerderijen, productiebos, een watermolen, een (Nederlands Hervormd) kapelletje, een tolhuis en een luxe duiventoren (zoals gewoonlijk geen duif te bekennen). Op het terrein ook nog bierbrouwerij De Uddelaer in het koetshuis. Wat wil je nog meer?

Terwijl ik terugfiets naar Garderen langs de Garderense Heide en een militair oefenterrein bedenk ik dat het de moeite waard is om terug te komen in Staverden voor de details.      

[Beeldverhaal: https://www.jansiemonsma.nl/452048407] 

Gepost: 22 Maart 2022

Knooppunten: 58, 57, 94, 83, 25, 21, 49, 06, 68, 52, 56, 97, 79, 96, 11, 83, 67, 86, 01, 61, 60, 59, 13, 58 (55 km)