WANDELEN: Beekbergse Broek

De weersverwachting voor woensdag, 28 mei 2025, doet me besluiten om een wandeling bij het Bossche Broek (bij ’s-Hertogenbosch) te vervangen door een tocht bij het Beekbergse Broek (bij Beekbergen). Maar ik kom bedrogen uit. De verwachte regenzone heeft ’s nachts heimelijk een iets noordelijker koers gekozen en bezorgt me een nat pak tijdens het laatste deel van deze wandeling.

Start bij de Woudwegbrug over het Apeldoorns Kanaal. Koning Willem I (1772–1843) gunde Apeldoorn en zichzelf  (’t Loo) een goede waterverbinding met de IJssel. Handmatig werd er naast de al bestaande Grift een compleet nieuw kanaal gegraven van Apeldoorn naar Hattem (1829). Later (1868) werd het kanaal doorgetrokken van Apeldoorn naar Dieren om er een echt lateraal kanaal van de IJssel van te maken, maar met vijf sluizen en tientallen bruggen werd het kanaal al snel een onneembare hindernis voor de scheepvaart (‘Apeldoorns Kanaal’. In: Tureluren, 2015).

Die verlenging van het kanaal naar Dieren liep vlak langs een groot oerwoud, het Beekbergerwoud, een ongerept moerasbos met enorme woudreuzen en andere bijzondere planten en dieren. Het betekende het doodvonnis voor dit stukje unieke natuur. Eind negentiende eeuw werd het oerwoud gekapt, sinds medio twintigste eeuw doorsnijdt de A50 het gebied, en sinds eind twintigste eeuw probeert Natuurmonumenten in het westelijke deel iets van de oude glorie te herstellen.

Aansluitend op het Beekbergerwoud ligt het Beekbergse Broek, een mooi vochtig gebied op de grens van het Veluwemassief en de IJsselvallei, maar met een in zuidelijke richting oprukkend Apeldoorn als directe bedreiging.   

Bij de Woudwegbrug, waar ik start, ligt bedrijf Man in ’t Veld, een grote fokkerij van exotische dieren. Ze hebben hier van alles, van wallaby’s tot alpaca’s, van neusberen tot wasberen. Bij de grote vijver zwemmen eenden en ganzen in alle soorten en maten. Meest opvallend is de grote collectie albino wallaby’s, die ze blijkbaar aan de straatstenen niet kwijt kunnen. Hoewel! Een jonkie zou wel eens verkocht kunnen zijn aan Restaurant Wallaby, want medewerkers proberen hem met een schepnet te vangen.

Ik wandel door kleinschalig landbouwgebied, soms een eindje langs het kanaal, en zie kamperfoelie bloeien onder de majestueuze Amerikaanse eiken. In de bermen bloeit inmiddels duizendblad en het allergene gras kropaar. Hazen huppelen door de velden.

In de droge boerensloten groeien jonge planten van de reuzenbalsemien en erlangs moerasspirea die bijna bloeit.

Een houten bord ‘Boomfeestdag 2018’, omringd door de ‘paardenstaart’ lidrus met de eindstandige sporenaar, kondigt een nieuw aangelegd natuurgebiedje aan. Mijn routebeschrijving zegt er meteen bij dat dit terrein waarschijnlijk binnen enkele jaren plaats moet maken voor woningbouw. Het eerste deel wordt nog overheerst door grassen en zuring, maar het tweede deel is schraler en staat vol met grote ratelaar, echte koekoeksbloem en orchideeën van het geslacht handekenskruid (rietorchis, gevlekte orchis, brede orchis). Na mijn recente kennismaking met bosbies langs de Essche Stroom (zie W332: ‘Sint-Michielsgestel’), kom ik ook hier een aantal exemplaren tegen. Bosbies is een typische plant van opborrelend kwelwater.

Langs een vlonder over een waterpartij bloeit de geelgroene zegge, met de eindstandige mannelijke aar en daaronder de enigszins stekelige eivormige vrouwelijke aren. Bij een vennetje groeit en bloeit de egelboterbloem.  

Ik bereik het Beekbergerwoud, waar ik al eens wandelde met vriend Roel in de herfst van 2018 (‘Beekbergerwoud’. In: 1000110, 2019). Deels extensief grasland met veel echte koekoeksbloem, deels bos met onder andere de mannetjesvaren in de ondergroei. Af en toe moet er even onder de ‘woudreuzen’ geschuild worden voor een regenbuitje.

Ook hier vlonders over waterpartijen, waar de waterviolier groeit en bloeit in de modder en populaties van watermunt zich ontwikkelen. Ook hier een opvallende grote zegge met eindstandige mannelijke aar en daaronder vrouwelijke aren aan hele dunne stelen: hoge cyperzegge.

Een veel voorkomende klimmer in het Beekbergerwoud is bitterzoet uit de nachtschade familie. Hij bloeit momenteel volop, maar vertoont nog geen glanzend rode bessen.

Ik verlaat het Beekbergerwoud en word via mooie, smalle paden met heuphoge grasbegroeiing door voormalige hooilanden teruggeleid naar het Apeldoorns Kanaal. In dit open veld word ik verrast door een wolkbreuk, raak doorweekt en wijzig mijn plan om deze korte wandeling van zeven kilometer nogmaals in tegengestelde richting te lopen. Ik ga naar huis om op te drogen.     

[Beeldverhaal]

Gepost: 17 Juni 2025

Mooisteroutes.nl: Ommetje Beekbergerwoud (7 km)