WANDELEN: Van Ba naar Bi

De wandeling van afgelopen maandag, 26 september 2022 – een lijnwandeling van Bi naar Ba – is onderdeel van een tweedaagse tocht tussen Bilthoven en Baarn. Ik moet dus nog terug, van Baarn (Ba) naar Bilthoven (Bi), en dat doe ik op vrijdag, 30 september 2022, samen met wandelmaat Roel. Kan mijn plantenkennis weer eens aan een stevige toets worden onderworpen.

In tegenstelling tot afgelopen ‘motregen maandag’ is het vandaag een ‘volzonnige vrijdag’. Start om kwart voor tien bij het ‘echte’ station van Baarn, maar horeca De Generaal in het voormalige tweede station op tweehonderd meter afstand lonkt voor de vrijmibo na afloop.

 ‘Baarnse Baaierd’ heet de wandeling, oftewel ‘Baarnse Chaos’, en ligt wat westelijker dan de ‘Biltse Baaierd’ van afgelopen maandag. De wandeling loopt voornamelijk door bos, terwijl ik wat meer open terrein had verwacht in de ‘Laagte van Pijnenburg’.

Langs de spoorbaan groeit een solitaire plant van stinkend nieskruid. In het Savelsbos kwamen we (ook met Roel) meer dan twee jaar geleden een wild exemplaar tegen, want de plant rukt op uit het zuiden en heeft inmiddels Zuid-Limburg bereikt (‘Savelsbos’. In: Siem Sing a Song, 2020). Hier betreft het waarschijnlijk een tuinvlieder.

We doorkruisen het prachtige landgoed rond het achttiende-eeuwse Kasteel Groeneveld, met lange lanen en veel waterpartijen. Langs het water tussen de brede stekelvaren en dubbelloof bloeit zwart tandzaad en staat grote wederik in vrucht. Lelietje-van-dalen, af en toe met een rode bes, bedekt de bosbodem. Ik ben altijd alert op de gelijkenis van het blad van lelietje-van-dalen en daslook. Volgens Roel hoef ik daar in het najaar niet bang voor te zijn, want al aan het begin van de zomer is het blad van daslook verwelkt en verdwenen. Ook vandaag een mooie populatie koningsvaren in een drainagegreppel.

Langs Hoeve Ravenstein met streekproducten en dan is het weer bosgebied met twee vijvers, een kruisvijver en een pannenkoekvijver, die geen twijfel laten bestaan over hun vorm. Het zijn relicten van het voormalige Kasteel Hoge Vuursche. De pannenkoekvijver heeft naast een steel ook een eilandje in de pan, de eigenlijke pannenkoek zullen we maar zeggen. Ene Maarten kwam echter niet speciaal voor de pannenkoek, zoals het bankje getuigt: ‘Hier zat Maarten met zijn hondje. Hij genoot van het leven en rookte een jointje’.

Naast matten van witte klaverzuring, komen we ook een Oxalis soort tegen met opstijgende stengel: stijve klaverzuring. En behalve het ‘tamme’ gewoon of geel nagelkruid, wijst Roel me op een invasieve soort, recentelijk ingeburgerd: groot nagelkruid.

Langs horeca Kievitsdal en de Hilversumse Golfclub. We lopen hier op de provinciegrens tussen Noord-Holland en Utrecht, of beter gezegd de grens tussen de Gooise balzak en Utrecht. Het Gooi is een rare uitstulping van Noord-Holland, lang betwist geweest tussen de Graven van Holland en de Bisschoppen van Utrecht. Uiteindelijk is de grens gemarkeerd met een Leopaal bij Huizen en tweeëntwintig Leeuwenpalen (‘Hilversum’. In: Paradijs, 2022). Ons oog valt toevallig op Leeuwenpaal No. 12, één van de oudere types, ‘Model 1730’ met vierkante kop. Onder de provinciewapens en het sierlijke  nummer zit een koperen anker om de gescheurde paal bij elkaar te houden.       

Langs dit pad komen we nog verschillende plantjes tegen, zoals muursla, gewone ereprijs in bloei, en gewone raket. Bij de paddenstoelen die ik afgelopen maandag benoemd heb (roestvlekkenzwam, biefstukzwam, dennenvoetzwam, witte bultzwam, reuzenzwam, zwavelzwam) voegen zich hier de porseleinzwam, gewoon elfenbankje, de vliegenzwam, geschubde inktzwam, een stuifzwam en een mycena (melksteelmycena?) die regelmatig opduikt tussen fraai haarmos. Denk niet dat ik iets van paddenstoelen afweet, maar dat kan altijd nog komen.

Op weg door het Cronebos naar het Hilversums Wasmeer veroorzaakt een brede laan met tussenberm voor enige vertraging, want hier staan weer een aantal bijzondere planten. Roel houdt een plantje onder mijn neus en durft er een krat bier om te verwedden dat ik niet weet wat het is. Dat klopt. Voor mij een primeur: kleine leeuwenklauw, een piepklein plantje uit de rozenfamilie. Om bloem of vrucht te ontdekken heb je absoluut een loep nodig. Er staat ook een heerlijk ruikende munt (als je het blad kneust), in dit geval de wollige munt, een kruising tussen hertsmunt en witte munt, maar veel algemener voorkomend dan de oudersoorten. In de strooisellaag staat ook nog een klein exemplaar van de brede wespenorchis in vrucht.

We gebruiken ons lunchpakket in de vogelkijkhut aan het Hilversums Wasmeer, waar alle informatiepanelen zijn beklad met graffiti door onnozele halzen. Het is een natuurlijk ven, afhankelijk van regenwater, deels omgeven door bos, deels door een grote vlakte pijpenstro. Geen vogel te bekennen. En ook geen herders die hun schapen komen wassen.

In het Smithuyserbos nemen we blijkbaar een verkeerde afslag, maar komen weer op de route bij horeca De Paddenstoel. Ook daarna schept de beschrijving in het Maartensdijkse Bos nog wel enige verwarring, maar op een lijnwandeling is de zon een nuttige richtingaanwijzer. Een natuurvriendenhuis van het Nivon is vernoemd naar de socialistische politicus Koos Vorrink (1891–1955), voormalig voorzitter van de SDAP en van de PvdA.

Een vochtig bospad in Landgoed Splinterenburg staat vol met tengere rus, maar de russen kunnen me momenteel gestolen worden. Een opvallend gras wil ik nog wel – namens Roel – benoemen vanwege de gouden glans van de bloeiwijze: geelrode naaldaar, een wilde verwant van geteelde giersten. Roel gaat binnenkort zaad van dit soort wilde verwanten verzamelen voor de Nederlandse Genenbank (CGN).      

In de buitenwijken van Bilthoven staat het bijzondere voormalige gebouw van de ‘Werkplaats Kindergemeenschap’ van oprichter Kees Boeke, een school uit 1929 met een bijzondere anti-autoritaire filosofie, waar leerlingen ‘werkers’ zijn (Beatrix, Irene en Margriet waren ‘koninklijke werkers’) en leraren ‘medewerkers’. De school bestaat nog steeds, maar omdat de filosofie niet op papier uitgewerkt is (zoals Jenaplan of Montessori), heeft de methode zich niet verspreid en is het bij één school gebleven. 

Via het Heidepark, stadsbos voor honden die willen zwemmen, bereiken we station Bilthoven, en nemen het Stichtse lijntje terug naar Baarn. Daar wacht de welverdiende beloning in horeca De Generaal (in Jugendstil) na een pittige tocht van dik twintig kilometer, waar we zesenhalf uur over hebben gedaan. Er zijn altijd wel weer bijzonderheden onderweg, die even aandacht verdienen en nopen tot stilstand.

[Beeldverhaal: https://www.jansiemonsma.nl/453387942] 

Gepost: 9 Oktober 2022

Mooisteroutes.nl: Baarnse Baaierd (20 km)